Sinh ra ở Moscow, Pushkin được giao cho những người điều dưỡng và gia sư người Pháp, và nói tiếng Pháp chủ yếu cho đến khi mười tuổi. Ông làm quen với tiếng Nga thông qua giao tiếp với nông nô và người bảo mẫu của anh ta, Arina Rodionovna, người mà anh ta yêu quý và gắn bó hơn là với mẹ của mình.

Sáu tuổi, Pushkin được tuyển vào trường Lyceum Hoàng gia, tại Tsarskoe Selo (Hoàng Thôn, nay là thị trấn Pushkin) gần kinh đô Sankt-Peterburg. Thời gian theo học tại đây ông đã chứng kiến cuộc chiến tranh giữa quân đội Nga hoàng với quân Pháp của Napoléon I (1812). Ông có bài thơ nổi tiếng về chủ đề này - "Hồi ức ở Hoàng Thôn" (Воспоминание о Царском Селе, 1815). Bài thơ này đã được nhà phê bình văn học Nga nổi tiếng thời bấy giờ là Gavrila Romanovich Derzhavin (Гаври́л Рома́нович Держа́вин) coi là một tác phẩm kiệt xuất và đã tôn vinh Pushkin, khi đó mới 16 tuổi, như một nhà thơ lớn của nước Nga.

Khi ông học xong, là một phần của lớp tốt nghiệp đầu tiên của Hoàng gia Lyceum danh tiếng ở Tsarskoye Selo, gần Saint Petersburg, tài năng của ông đã được công nhận rộng rãi trong nền văn học Nga. Sau giờ học, Pushkin tham gia vào văn hóa giới trẻ trí tuệ sôi nổi của thủ đô Saint Petersburg.

Sau khi tốt nghiệp Lyceum, Pushkin tích cực tham gia vào các hoạt động văn học nghệ thuật của giới quý tộc trí thức trẻ tại Sankt-Peterburg, lúc bấy giờ đang nỗ lực đấu tranh cho một cuộc cách mạng xoá bỏ chế độ nông nô tại Nga. Thời gian này ông cho ra đời những bài thơ mang tính chính trị như "Gửi Chaadaev" (К Чаадаеву, 1818), "Gửi N. Ya. Plyuskova" (Н. Я. Плюсковой, 1818), "Làng quê" (Деревня, 1819)... Năm 1820 Pushkin cho in bản trường ca đầu tiên của mình - "Ruslan và Lyudmila" (Руслан и Людмила) và ngay lập tức tạo được tiếng vang lớn về phong cách cũng như chủ đề, mặc dù cũng phải chịu sự công kích dữ dội từ phía chính quyền.